Kościół pod wezwaniem Michała Archanioła w Łebuni
Parafia w Łebuni powstała prawdopodobnie w okresie od 1050 r. do 1138 r., niemniej pierwszy wspominany w dokumentach kościół wybudowany został w XV wieku (około 1410 r.) przez jednego z książąt zachodniopomorskich, kiedy miejscowość wraz z okolicą wchodziła w skład diecezji kamieńskiej.
Obecny kościół w Łebuni znajduje się w centralnym punkcie wsi. Został wzniesiony z cegły licówki w 1870 r., w miejscu dawnej świątyni.
Jest to budynek orientowany, z prezbiterialną, pięcioboczną absydą i dwoma przybudówkami po obu stronach (w jednej z nich mieści się zakrystia) oraz z wieżą z portalem głównego wejścia od zachodu. Długość zewnętrzna świątyni wynosi około 32 m, szerokość około 18 m, wysokość wieży około 16 m. Wieża o czworobocznym przekroju wysunięta jest przed nawę i w dolnej części mieści przedsionek – kruchtę, posiadającą krzyżowe, ostrołukowe sklepienie. Wiodący do kruchty portal posiada ościeże ostrołukowe, czteroschodkowe obramowanie bez użycia cegły profilowanej. Portal zwieńczony jest trójkątnym szczytem. W łuku portalu ponad drewnianymi drzwiami, usytuowano maswerkowe okno. Spiczasty, wysoki, ośmioboczny dach wieży pokryto blachą miedzianą. U nasady dachu ulokowano 4 trójkątne wieżyczki o małych szczytach. Ściany zewnętrzne wspiera 18 schodkowych skarp, w tym dwie przy wieży, 10 przy korpusie głównym (po 5 z każdej strony) oraz 4 przy absydzie. Między skarpami nawy – korpusu głównego – umieszczono parami ostrołukowe okna o wysokości około 4 m. Pod nimi również parami ostrołukowe blendy o wysokości ok. 2 m. Fundamentalną podbudowę sięgającą do wysokości ok. 0,75 m ponad otaczający grunt, sporządzono z dużych ociosanych bloków granitowych. Dach nawy i prezbiterium pokryto dachówką. Całość stoi na ziemnej, około półtorametrowej, ogrodzonej wyniosłości w miejscu dawnego cmentarza. Wystrój wnętrza typowy dla zborów ewangelickich organizuje harmonia i spokój. Empory wstawione do naw bocznych wsparto na drewnianych słupach. Nawy oddzielają smukłe, ośmiokątne filary zwieńczone belkowatymi głowicami. Obejmują trzy przęsła po każdej stronie, od zachodu zamknięte chórem muzycznym z prospektem organowym. Organy o prospekcie neogotyckim posiadają mechanizm pneumatyczny. Wykonano je w 1906 r. w Szczecinie w firmie Felixa Grünberga.
Wnętrze kościoła posiada drewniany strop, polichromowany, poziomy w obu nawach bocznych, i dwuspadowy w nawie środkowej. Ołtarz zbudowany w 1870 r., niekonserwowany utracił swoje walory zabytkowe, przez co w 1966 r. został zastąpiony nowym – podobnym. W tym samym okresie ufundowano również oba, nowocześnie ukształtowane, ołtarze boczne. Ołtarz główny jest pod wezwaniem patrona kościoła – Michała Anioła. Na wieży zawieszono trzy dzwony metalowe odlane w 1870 r. w stalowni w Bochum.
Do ciekawszych zabytków, które zachowały się po dzień dzisiejszy zaliczyć należy: leżącą po lewej stronie przy prezbiterium na zewnątrz świątyni płytę z mało czytelnymi inskrypcjami “JOHAN HEINRICH BERGMAN HERING geboren 22 juni 1786 gestorben 26 oktober 1836”.
Do obecnych czasów nie zachowały się, niestety: zabytkowy srebrny kielich mszalny z XVIII wieku o wysokości 23 cm, dwa odlane z brązu świeczniki ołtarzowe z XVI wieku o wysokości 54 cm każdy, odlane z brązu lichtarze ufundowane w 1903 r. przez Udo Rotha dziedzica folwarku w Łebuni, a także ozdobione dekoracją grawersko-rzeźbiarską okładziny trumienne uprzednio wyeksponowane wewnątrz starej świątyni.
zdj. Kościół pod wezwaniem Michała Archanioła w Łebuni
